Rritja e çmimeve në import dhe kriza globale

Të apasionuarit pas kafesë në Shqipëri do të përballen shumë shpejt me çmime më të larta për filxhanin e tyre të preferuar. Importi i kafesë është bërë 30% më i shtrenjtë në janar 2025 krahasuar me një vit më parë, dhe bizneset po paralajmërojnë se kjo rritje do të reflektohet tek konsumatorët në muajt e ardhshëm.

Importi i kafesë më i shtrenjtë se kurrë

Të dhënat zyrtare të tregtisë së jashtme tregojnë se:
• Në janar 2024, Shqipëria importoi 486,619 kg kafe me një vlerë totale 216 milionë lekë, ose 462 lekë për kg.
• Në janar 2025, importet u rritën në 787,834 kg, me një vlerë totale 471,6 milionë lekë, duke bërë që çmimi për kg të arrijë në 598 lekë.

Kjo rritje prej 30% në çmimin e importit po bëhet gjithnjë e më e vështirë për t’u përballuar nga baret dhe kafenetë, të cilat po përpiqen ta mbajnë sa më të ulët impaktin te klientët për shkak të konkurrencës së fortë në treg.

Baret po i rezistojnë, por deri kur?

Sipas Enri Jahajt, kryetar i Shoqatës së Bar-Restoranteve, rritja e çmimeve të kafesë dhe kakaos ka vënë në vështirësi bizneset që nga viti i kaluar. Kjo ka sjellë një dilemë për pronarët e bareve: të ruajnë klientelën me çmime të ulëta apo të rrisin çmimet për të mbuluar kostot e shtuara.

Ai paralajmëron se nga muajt mars-prill 2025, konsumatorët do të shohin një rritje të çmimit të një filxhani kafeje me 10-30 lekë, në varësi të vendndodhjes dhe llojit të kafenesë.

Aktualisht, çmimet e kafesë në baret shqiptare variojnë nga 70-150 lekë, por duke marrë parasysh rritjen e kostove të importit, pagave dhe shpenzimeve operative, ky nivel duket i paqëndrueshëm për të ardhmen.

A po e dikton tregu global këtë rritje?

Ekspertët e tregjeve ndërkombëtare paralajmërojnë se ndryshimet klimatike po ndikojnë drejtpërdrejt në çmimin e kafesë dhe kakaos, dy nga produktet më të konsumuara në botë.

Sipas një raporti të kompanisë europiane “Inverto”, vitet e fundit janë shënuar ngjarje të motit ekstrem në zonat prodhuese të kafesë, me reshje të tepërta dhe temperatura të larta që kanë reduktuar ndjeshëm rendimentet e prodhimit.

Në vitin 2024, i cilësuar si viti më i nxehtë i regjistruar ndonjëherë, çmimi i kakaos dhe kafesë është dyfishuar në tregjet ndërkombëtare:
• Kakaoja është rritur me 163%,
• Kafeja është rritur me 103%.

Këto shifra tregojnë se 2025-a nuk do të jetë aspak më e butë për konsumatorët shqiptarë, të cilët pritet të paguajnë më shumë për filxhanin e kafesë së tyre të përditshme.

Një produkt kulturor në krizë?

Shqiptarët janë të njohur për konsumimin e lartë të kafesë jashtë shtëpisë, një zakon që i rendit ata ndër vendet me më shumë bare dhe restorante për frymë në Europë. Por a do të ndikohet kjo kulturë nga rritja e çmimeve?

Ndërsa disa klientë mund të zgjedhin të konsumojnë më pak, të tjerë do të vazhdojnë të mbushin kafenetë edhe me një çmim më të lartë. Nëse tendenca globale e çmimeve vijon të rritet, industria e kafesë në Shqipëri do të duhet të përshtatet me realitetin e ri ekonomik.

A do të arrijnë baret dhe klientët të gjejnë një ekuilibër të ri? Mbetet për t’u parë, por një gjë është e sigurt: kafeja nuk do të jetë më aq e lirë sa dikur.