Pasojë e politikave të dështuara ekonomike të qeverisë Rama
Shqipëria vijon të mbetet vendi me pagat më të ulëta në Europë, si në vlerë nominale ashtu edhe në fuqinë blerëse, duke dëshmuar dështimin e politikave ekonomike të qeverisë Rama për të siguruar një rritje të qëndrueshme të të ardhurave për punonjësit shqiptarë. Sipas raportit të fundit të Eurostat, paga për orë në Shqipëri është vetëm 2.47 euro, ndër më të ulëtat jo vetëm në rajon, por edhe në Europë. Në krahasim me Serbinë, ku paga mesatare për orë është gati dyfish më e lartë (4.43 euro), apo me Bosnjën (4 euro), diferenca është alarmante.
Paga e ulët, por edhe fuqi blerëse minimale
Problemi nuk qëndron vetëm te paga nominale, por edhe te fuqia blerëse e saj, që është më e ulëta në rajon. Me pagën për orë të matur sipas Standardit të Fuqisë Blerëse (PPS), Shqipëria renditet e fundit me 4.62 PPS, përkundrejt 7.6 PPS në Serbi, 8.7 PPS në Bosnjë, 5.2 PPS në Maqedoninë e Veriut dhe 6.2 PPS në Malin e Zi. Kjo do të thotë që me pagën që një shqiptar merr për një orë pune, ai mund të blejë më pak produkte dhe shërbime krahasuar me fqinjët e tij.
Politikat e qeverisë Rama kanë dështuar të rrisin pagat
Për vite me radhë, qeveria Rama ka premtuar rritje pagash dhe përmirësim të kushteve të jetesës, por realiteti ekonomik tregon të kundërtën. Shqipëria jo vetëm që nuk ka arritur të ngushtojë hendekun me rajonin, por e ka thelluar atë. Politikat fiskale të orientuara drejt favorizimit të një grushti oligarkësh dhe investimeve të paqëndrueshme kanë lënë pas dore rritjen e pagave dhe fuqizimin e ekonomisë reale.
Ndërkohë, vendet e rajonit kanë ndërmarrë politika më efektive për të mbështetur rritjen e pagave. Serbia, për shembull, ka synuar tërheqjen e investimeve të huaja përmes politikave më të favorshme për bizneset prodhuese dhe ka rritur gradualisht pagën minimale. Në anën tjetër, Shqipëria ka mbetur në vendnumëro, me një treg pune të pasigurt dhe me kosto të larta të jetesës që nuk përputhen me të ardhurat.
Pagat e ulëta – frenohet zhvillimi dhe rritet emigracioni
Një nga efektet më të rënda të pagave të ulëta është largimi masiv i fuqisë punëtore. Me pagat aktuale, një i ri shqiptar nuk mund të sigurojë një jetë dinjitoze, duke u detyruar të kërkojë mundësi më të mira jashtë vendit. Ky trend ka krijuar një krizë demografike dhe një mungesë të madhe të fuqisë punëtore në shumë sektorë të ekonomisë.
Në vend që të ndërmarrë reforma të vërteta për rritjen e pagave dhe fuqizimin e sektorit privat, qeveria ka zgjedhur të mbajë një ekonomi të bazuar në paga të ulëta dhe në politika klienteliste. Kjo qasje vetëm sa e thellon varfërinë dhe e largon Shqipërinë nga standardet e vendeve europiane.
Për të ndalur këtë degradim ekonomik dhe për të siguruar një rritje të qëndrueshme të pagave, qeveria duhet të marrë masa konkrete:
1. Rritje të ndjeshme të pagës minimale, në përputhje me standardet e rajonit.
2. Lehtësi fiskale për bizneset që rrisin pagat dhe investojnë në sektorë me vlerë të shtuar të lartë.
3. Politika aktive për të ndalur emigracionin e fuqisë punëtore, duke krijuar kushte më të mira pune dhe paga konkurruese.
4. Luftë ndaj korrupsionit dhe klientelizmit, për të garantuar që fondet publike të shkojnë në zhvillimin ekonomik dhe jo në xhepat e oligarkëve.
Pa këto masa, Shqipëria do të vazhdojë të mbetet një nga vendet me pagat më të ulëta dhe me standardin më të ulët të jetesës në Europë, duke humbur çdo shpresë për një të ardhme më të mirë për qytetarët e saj.