Sadushi plan për eliminimin antikushtetues të gjyqtares Bejtja

Nga Landi Çela

Skema për kapjen e Gjykatës Kushtetuese 

Publik.al | veting | 5 Qershor 2025

Dhjetë vjet pas nisjes së Reformës në Drejtësi, ajo që u propagandua si një epokë e re transparence dhe pavarësie, rrezikon të përmbyset nga një skemë tërësisht e centralizuar dhe antikushtetuese  me qëllimin final: kapjen e Gjykatës Kushtetuese.

Në qendër të kësaj lëvizjeje që ngjan më shumë me një puç institucional të heshtur është Sokol Sadushi, kryetari i Gjykatës së Lartë dhe aktualisht drejtues i Këshillit të Emërimeve në Drejtësi (KED) për vitin 2025.

Qëllimi i skemës: Kontrolli i plotë mbi tre emërime kyçe

Sipas një sërë dokumentesh zyrtare të siguruara nga burime të besueshme, Sadushi po udhëheq një manovër për të marrë kontrollin e përbërjes së Gjykatës Kushtetuese përmes përzgjedhjes së tre anëtarëve të rinj:

1. Pasuesin e gjyqtares Elsa Toska, e cila ka dhënë dorëheqjen.
2. Zëvendësuesin e Holta Zaçajt, e cila përfundon mandatin në 2025.
3. Dhe më problematiku: vendin e gjyqtares Sonila Bejtja, për të cilën po synohet ndërprerja e paligjshme e mandatit të saj kushtetues.

Manovra e rrezikshme: Interpretim fals i rotacionit 3-vjeçar

Në thelb të skemës është një interpretim i rremë i nenit të rotacionit të Gjykatës Kushtetuese, që Sadushi e ka mbështetur përmes një kërkese të inicuar nga Presidenti Bajram Begaj – një akt i paprecedentë në historinë e jurisprudencës shqiptare.

Dokumentet zbulojnë se ky interpretim synon të përfshijë në skemën e “rotacionit” edhe gjyqtaren Sonila Bejtja, me argumentin se mandati i saj përputhet me një nga fazat e ciklit trevjeçar të përbërjes së Gjykatës Kushtetuese.

Por çfarë thotë Kushtetuta?

Kushtetuta është e qartë dhe e prerë: mandati i përkohshëm i 3-vjeçarëve dhe 6-vjeçarëve u referohet vetëm atyre anëtarëve që zëvendësojnë vakancat e krijuara pas vitit 2017 – konkretisht ato të Holta Zaçajt dhe Sandër Becit.

Në rastin e Sonila Bejtjas, ajo është emëruar për të plotësuar vakancën e krijuar në vitin 2016, dhe është dekretuar për një mandat të plotë 9-vjeçar, siç është konfirmuar qartë nga:

• KED i vitit 2020 nën drejtimin e Ardian Dvoranit
• Dekreti zyrtar i Presidentit Ilir Meta

Çdo përpjekje për të ndërhyrë në mandatin e saj nuk është vetëm antikushtetuese, por përbën një shkelje flagrante të parimeve të ndarjes së pushteteve dhe të pavarësisë së gjyqësorit.

Motivimi politik dhe personal i Sadushit

Në thelb të kësaj skeme nuk qëndron vetëm ambicia për të zgjedhur anëtarët e rinj të Kushtetueses, por etja për kontroll mbi strukturën më të lartë interpretuese të ligjit në vend.

Sokol Sadushi, i cili mban dy nga pozicionet më të larta në sistemin e drejtësisë – si kryetar i Gjykatës së Lartë dhe si kryesues i KED-it – po kërkon të lërë pas trashëgiminë e një “korporate të drejtësisë”, të kontrolluar nga vetë ai dhe njerëzit e tij të besuar.

🛑 Nga reforma në drejtësi tek deformimi i saj

Nëse kjo skemë materializohet, Gjykata Kushtetuese do të jetë de facto e kapur nga një njeri i vetëm, duke vendosur precedentë të rrezikshëm për:

• Ndërprerjen e mandateve kushtetuese me vendime politike
• Interpretimin ad hoc të Kushtetutës sipas interesave të individëve në pushtet
• Eliminimin institucional të çdo gjyqtari që perceptohet si “i pavarur”

Reforma në Drejtësi po shndërrohet në një mashtrim institucional, ku lufta për drejtësi është zëvendësuar me luftën për pushtet. Sokol Sadushi nuk po krijon drejtësi të pavarur  por po modelon një korporatë të mbyllur, ku Kushtetuta nuk ka më vlerë, dhe gjyqtarët janë thjesht emra në një tabelë rotacioni politik.