Udhëheqësit evropianë po përpiqen të shpëtojnë fillimin e negociatave të pranimit në Bashkimin Evropian për Ukrainën, ndërsa kryeministri i Hungarisë, Viktor Orban, zotohet të bllokojë vendimin në një samit të liderëve të BE-së javën e ardhshme.
Presidenti francez, Emmanuel Macron, do të presë Orbanin për darkë në Paris të enjten, ndërsa presidenti i Këshillit Evropian, Charles Michel, ishte në Budapest javën e kaluar duke kërkuar një rrugëdalje nga ngërçi.
Orban, i parë gjerësisht si udhëheqësi më pro-rus i BE-së, ka thënë vazhdimisht se ai nuk do të mbështesë rrugën e Ukrainës drejt pranimit në këtë pikë. Të hënën, ai i dërgoi një letër Michelit duke kërkuar që të hiqte çështjen nga rendi i ditës në takimin e liderëve të enjten dhe të premten e ardhshme.
“Mungesa e dukshme e konsensusit do të çonte në mënyrë të pashmangshme në dështim”, nëse çështja mbetet në tryezë, shkruante Orban në letër, sipas The Guardian.
Shumë në Bruksel besojnë se Orban po përsërit një taktikë të favorizuar të lojës së ashpër për të kërkuar përfitime nga partnerët e BE-së, përpara se të bjerë përfundimisht në linjë. Megjithatë, burime politike dhe diplomatike në Budapest thanë se nuk besonin se lideri hungarez do të tërhiqej këtë herë.
“Pasi ai dërgoi letrën duke thënë se nuk duhet ta diskutojmë fare këtë çështje, nuk shoh një kthim prapa të papritur”, tha Agoston Mraz, drejtor i Nezopont, një institut i afërt me partinë Fidesz të Orbanit. “Në politikë nuk mund të thuash kurrë kurrë, por me sa shoh unë, nuk ka asnjë shans.”
Komisioni Evropian rekomandoi në nëntor që negociatat formale të anëtarësimit në BE me Ukrainën dhe Moldavinë duhet të fillojnë, të cilat presidentja e tij, Ursula von der Leyen, e përshkroi si një përgjigje ndaj “thirrjes së historisë”.
Vendimi për të rekomanduar vazhdimin e kandidaturës së Ukrainës ishte një pikë e rrallë e ndritshme për Kievin, që vjen në një kohë kur situata në fushën e betejës duket gjithnjë e më e vështirë dhe me aftësinë e administratës Biden për të vazhduar dërgimin e fondeve në Ukrainë duke u lëkundur gjithnjë e më shumë.
Nëse bie dakord, lëvizja do të ishte vetëm hapi i parë në një udhëtim të gjatë. Michel ka folur për pranimin e Ukrainës në BE deri në fund të dekadës, megjithëse procesi zakonisht zgjat më shumë.
Orban ka qenë prej kohësh në mosmarrëveshje me Brukselin për çështje të ndryshme, duke përfshirë prapambetjen demokratike dhe gërryerjen e pavarësisë së gjyqësorit në Hungari, që çoi në ngrirjen e dhjetëra miliarda eurove të financimit për Budapestin. Ka shenja se një pjesë e atyre parave së shpejti mund të fillojë të rrjedhë, gjë që mund të ndihmojë për të fituar miratimin e pakënaqur të Orbanit për një paketë të madhe ndihme financiare të BE-së për Ukrainën, diçka që ai gjithashtu ka folur kundër. Por vetëm fondet nuk kanë gjasa të nxisin lëvizjen për çështjen e pranimit, thanë burimet.
Për vite me radhë, Orban ka thënë se çështja kryesore e Hungarisë me Ukrainën është se ajo dëshiron që Kievi t’i sigurojë më shumë të drejta komunitetit të saj të pakicës hungareze. Parlamenti i Ukrainës do të shqyrtojë një projekt-ligj që i përgjigjet shumicës së shqetësimeve të Budapestit të premten, por Orban tani ka zhvendosur shtyllat, duke kritikuar Ukrainën në terma më të përgjithshëm.
Dmytro Tuzhansky, drejtor i Institutit të Strategjisë së Evropës Qendrore në qytetin Uzhhorod të Ukrainës, tha: “Që nga viti 2017, Orban dhe ekipi i tij kanë përdorur të drejtat e pakicave si pretekst. Tani, befas, ai nuk po e vendos më lidhjen atje, dhe po thotë se kjo është për shkak se Ukraina nuk është gati, Ukraina nuk është demokratike. Është një shantazh i pastër politik.”
Orban shpesh ka ndjekur një politikë të jashtme mashtruese në kundërshtim me statusin e Hungarisë si anëtare e NATO-s, duke kritikuar shpesh Ukrainën duke ruajtur lidhjet ekonomike me Rusinë. Në tetor, ai ishte i vetmi lider i BE-së që udhëtoi në një samit në Kinë, ku u takua me Putinin, duke tërhequr kritika të ashpra nga liderët e tjerë të BE-së . Ai është një nga liderët e paktë evropianë që nuk ka udhëtuar në Kiev që nga fillimi i pushtimit në shkallë të gjerë dhe është i papëlqyer gjerësisht në kryeqytetin ukrainas.
