Wellbeing Research Centre në Universitetin e Oksfordit dhe Gallup, kanë publikuar “World Happiness Report 2025”, raportin e lumturisë.
Finlanda mbetet vendi më i lumtur në botë për të tetin vit radhazi, me një rezultat prej 7.736 nga 10. Raporti, i bazuar në të dhënat e tre viteve (2022-2024), vlerëson lumturinë përmes faktorëve si PBB për frymë, mbështetja sociale, liria, bujaria dhe perceptimi i korrupsionit.
30 vendet më të lumtura në botë
Në Ballkan, Kosova renditet e 29-ta, duke u pozicionuar si vendi më i lumtur në rajon, me një përmirësim të dukshëm falë stabilitetit ekonomik dhe optimizmit për të ardhmen. Shqipëria, ndërkaq, renditet e 89-ta, duke reflektuar sfida si perceptimi i lartë i korrupsionit dhe mungesa e besimit në institucione.
Sipas World Happiness Report 2025 , Shqipëria renditet e 89-ta në botë për nga lumturia, me një rezultat mesatar të vlerësimit të jetës prej 5.3 pikë. Ky rezultat është një përmirësim i lehtë krahasuar me 5.21 pikë në vitin 2023, por mbetet nën mesataren botërore prej 5.56 pikë.
Shqipëria në vendin e 89-të
Raporti shprehet se Shqipëria përballet me sfida të mëdha në perceptimin e lartë të korrupsionit dhe mungesën e besimit në institucionet publike, të cilat ndikojnë negativisht në vlerësimin e lumturisë. Mbështetja sociale është relativisht e dobët, me një numër të konsiderueshëm qytetarësh që raportojnë mungesë të personave të besueshëm për ndihmë në kohë nevoje. PBB për frymë dhe pritshmëria për jetëgjatësi janë përmirësuar, por ende mbeten prapa vendeve të tjera të rajonit si Kosova apo Serbia.
Raporti gjithashtu thekson se Shqipëria vuan nga dificitet ekonomike dhe pabarazi sociale, të cilat ndikojnë drejtpërdrejt në mirëqenien e qytetarëve. Rreth 14% e popullsisë jeton nën kufirin e varfërisë për vendet me të ardhura të mesme të larta (6.85 dollarë në ditë, sipas Bankës Botërore).
Papunësia dhe cenueshmëria ndaj goditjeve gjeopolitike dhe fatkeqësive natyrore (si tërmetet) kanë ndikim disproporcional te shtresat e varfra, duke ulur ndjenjën e sigurisë dhe lumturisë.
Krahasimi me rajonin?
Krahasuar me vendet e Ballkanit, Shqipëria renditet më poshtë se Kosova (e 29-ta), Serbia (e 31-ta), dhe Bosnja dhe Hercegovina (e 56-ta), por pak më lart se Maqedonia e Veriut (e 86-ta) dhe Bullgaria (e 85-ta).
Kosova, për shembull, ka përparuar falë stabilitetit ekonomik dhe perceptimit më pozitiv për të ardhmen, ndërsa Shqipëria mbetet prapa për shkak të sfidave të lartpërmendura.
Pikë pozitive?
Shqipëria ka treguar përmirësime në reformat kundër korrupsionit dhe sundimit të ligjit, veçanërisht në kuadër të përpjekjeve për anëtarësim në BE. Këto përparime reflektohen në performancën e saj në disa tregues të raportit, siç është kalimi i 15 nga 20 indikatorët e qeverisjes sipas MCC (Millennium Challenge Corporation).
Bujaria dhe ndjenja e komunitetit janë aspekte ku Shqipëria shënon rezultate relativisht të mira, veçanërisht në lidhje me ndarjen e ushqimit dhe ndihmën ndaj të huajve, që lidhen me lumturinë sipas temës së raportit “caring and sharing”.
Rekomandime nga raporti?
Raporti sugjeron që Shqipëria të fokusohet në forcimin e rrjeteve sociale dhe besimit në institucione për të rritur mirëqenien.
Nxitja e sjelljeve prosociale, si ndarja e ushqimit apo ndihma për të tjerët, mund të ketë efekt pozitiv në lumturinë e qytetarëve.
Përmirësimi i aksesit në shërbime publike dhe reduktimi i pabarazive mund të ndihmojë në ngritjen e vlerësimit të jetës
