Transferimi i Agjencisë së Blerjeve një maskim për korrupsion të ri institucional
Në mars të vitit 2024, Kryeministri Edi Rama mori një vendim që në pamje të parë tingëllonte si reformues: krijimi i një distance nga skandalet e korrupsionit që kishin kapluar Agjencinë e Blerjeve të Përqendruara në varësi të Ministrisë së Brendshme, duke e transferuar këtë strukturë nën varësinë e Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit.
Por realiteti i këtij veprimi nuk fshihet pas idealizmit të transparencës: Rama nuk i hoqi tenderët nga duart e “çakajve” të Ministrisë së Brendshme për t’i dhënë qytetarëve më shumë garanci, por për t’ia dorëzuar “çekun e bardhë” njërit prej ushtarëve më besnikë politikë Blendi Gonxhja.
Gonxhe tenderët për “pastrim bregdeti” një farsë e mirëmenduar
Një nga rastet më flagrante të këtij transformimi është tenderi për pastrimin e plazheve në territorin e gjashtë bashkive, ndarë në dy lote, me vlerë totale prej 1.3 milionë euro:
- Loti 1 – Bashkia Shkodër:
Vlera: 260 mijë euro me TVSH
Fitues: kompania “Alko Impex Construction”. - Loti 2 – Durrës, Kavajë, Rrogozhinë, Divjakë dhe Fier:
Vlera: 1 milion e 40 mijë euro me TVSH
Fitues: kompania “Fusha sh.p.k.”, një emër që ka dominuar tenderët publikë prej vitesh me lidhje të forta politike.
Përtej formës ligjore të prokurimit, që në letër duket korrekte, thelbi i tenderëve është absurd dhe abuziv:
3 arsye pse ky tender është abuzim i qartë me fondet publike
- Shkelje e kompetencave ligjore të ministrisë:
- Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit nuk ka asnjë përgjegjësi ligjore për pastrimin e territorit të bashkive, aq më pak për plazhet.
- Ky është një funksion i deleguar bashkive, të cilat kanë ndërmarrje pastrimi dhe fonde të caktuara për këtë qëllim.
- Mbi-pozicionim në detyrime që i takojnë privatëve:
- Shumë zona të bregdetit janë tashmë të dhëna me kontratë përdorimi operatorëve turistikë (resorte, hotele), të cilët janë ligjërisht të detyruar të pastrojnë hapësirat përkatëse.
- Këto kompani kanë nënshkruar marrëveshje me Ministrinë e Mjedisit dhe bashkitë – që përfshijnë detyrimin për mirëmbajtjen e plazheve.
- Dyshime të forta për favorizim dhe riciklim fondesh:
- “Fusha sh.p.k.” dhe “Alko Impex” nuk janë emra të panjohur – të dyja janë përfituese të shumta të tenderëve publikë, në shumë raste me dyshime për ofertim të paracaktuar dhe mungesë konkurrencë reale.
- Tenderët nuk janë vetëm të panevojshëm, por janë burim për krijimin e “faturave të pastra” në shërbim të pazareve politike ose mbushjes së arkave të errëta elektorale.
Gonxhja njeriu i shumë procedurave fiktive
Blendi Gonxhja, tashmë në pozitat e një “zarfi të blinduar” të qeverisë, nuk është i panjohur për manovrat e tij burokratike me mbulesë ligjore por që fshehin përfitime private dhe politike.
Me një të kaluar të lidhur me qendrat e kontrollit teknik, proceset e patentimit, drejtimin e DPSHTRR-së dhe projektet e digjitalizimit, Gonxhja është kthyer në një ekspert të kontratave “të ligjshme në formë, por të paligjshme në thelb”.
Agjencia e korrupsionit
Ky rast tregon qartazi sesi reformat në dukje janë vetëm rotacion i emrave dhe adresave, ndërsa thelbi i korrupsionit përvetësimi i fondeve publike përmes tenderëve fiktivë mbetet i njëjtë.
Kalimi i Agjencisë së Blerjeve nga Ministria e Brendshme tek Blendi Gonxhja nuk është çrrënjosje e korrupsionit, por një ribrandim i tij.
Një shtet që paguan për pastrimin e atyre plazheve që duhet të pastrohen nga privatët, është një shtet që paguan për të vjedhur veten.
