Tirana dhe Madridi ofrojnë një shembull të fortë për krahasimin e kostos së pronës dhe përballueshmërisë në qytete europiane me dinamika të ndryshme ekonomike dhe sociale. Analiza tregon një pasqyrë shqetësuese për Tiranën, e cila, pavarësisht të ardhurave dukshëm më të ulëta, afrohet në nivelet e çmimeve të qyteteve kryesore europiane si Madridi.
Çmimet e apartamenteve: Tiranë vs. Madrid
•Qendra e qytetit:
•Në Tiranë, çmimet për apartamente në kullat e qendrës variojnë nga 5,000 deri në 5,500 euro/m², krahasuar me Madridin, ku çmimet arrijnë 6,416 euro/m².
•Diferenca prej rreth 1,000 euro/m² midis dy qyteteve tregon që Tirana ka çmime të afërta me një kryeqytet si Madridi, por pa pasur të njëjtën fuqi blerëse dhe infrastrukturë urbane.
•Zonat periferike:
•Në periferi, Madridi ka çmime mesatare prej 3,779 euro/m², ndërsa në Tiranë, zona si Komuna e Parisit ka arritur 3,500 euro/m², ndërsa zona si Fresku varion nga 1,200 deri në 1,400 euro/m².
•Rritja e çmimeve:
•Në Tiranë, çmimet kanë njohur një rritje të shpejtë, veçanërisht në zonat si Komuna e Parisit, ku çmimet janë rritur me 25-35% në një vit. Në Madrid, rritja është më e qëndrueshme, e ndikuar nga një treg më i stabilizuar.
Të ardhurat mesatare dhe përballueshmëria
•Tirana:
•Paga mesatare mujore bruto është 75,114 lekë (rreth 660 euro). Për më tepër, rreth 45% e të punësuarve fitojnë më pak se 50,000 lekë (440 euro) në muaj.
•Sipas Numbeo, nevojiten 15.3 vite të ardhurash për një familje për të blerë një apartament 90 m², duke e renditur Tiranën si të nëntën më të shtrenjtë në Europë për përballueshmërinë.
•Madridi:
•Paga mesatare bruto mujore është 2,225 euro, duke tejkaluar më shumë se trefish pagën mesatare në Tiranë.
•Për blerjen e një apartamenti, nevojiten 11.7 vite të ardhurash, një periudhë më e shkurtër krahasuar me Tiranën.
Masat politike dhe sfidat
Në Spanjë, rritja e çmimeve të apartamenteve ka nxitur qeverinë të ndërmarrë masa fiskale, duke përfshirë një taksa 100% për blerësit nga vende jo anëtare të BE-së. Kjo synon të zbusë rritjen e çmimeve dhe të mbështesë qytetarët vendas.
Në Shqipëri, megjithë shqetësimet e ngritura nga agjentët imobiliarë dhe qytetarët, deri tani nuk ka pasur masa konkrete për të adresuar këtë krizë. Në mungesë të ndërhyrjes, rritja e çmimeve dhe stanjacioni i të ardhurave do të vazhdojnë të thellojnë problemin e përballueshmërisë për familjet shqiptare.
Krahasimi mes Tiranës dhe Madridit evidenton një disbalancë të theksuar midis çmimeve të apartamenteve dhe të ardhurave mesatare në Shqipëri. Tirana ka hyrë në listën e qyteteve më të shtrenjta të Europës për përballueshmërinë e pronës, një tregues i qartë i një krize të strehimit që kërkon masa urgjente politike dhe ekonomike për të mbështetur qytetarët vendas.
