Një emër në hije që shfaqet në dosjen e SPAK

Në dokumentet e fundit të siguruara nga Prokuroria e Posaçme Kundër Korrupsionit (SPAK), një emër që nuk i ka shpëtuar syrit të medias ekonomike dhe investiguese del sërish në qendër të një prej dosjeve më të bujshme: ajo ndaj Ilir Metës dhe Monika Kryemadhit.

Marin Gjonaj, pronari i kompanisë Info Telecom, përmendet si një ndër hallkat teknike përmes së cilës kompania e huaj UNIFI u fut në tregun shqiptar në mënyrë të dyshimtë, duke përdorur ndikimin e drejtpërdrejtë të Kryemadhit dhe ndërmjetësimin e kushëririt të saj, Adrian Shatku.

Roli i Info Telecom dhe lidhja me Kryemadhin

Dëshmia e Marin Gjonajt është një nga elementët që forcon akuzat e SPAK për ndikim të paligjshëm dhe favorizim të një kompanie të huaj për interesa klienteliste.

Në dosje, ai përshkruhet si personi që bëri të mundur lidhjen teknike të UNIFI me një operator shqiptar përmes Info Telecom – kompani e tij me histori të gjatë në sektorin e tranzitimit të thirrjeve ndërkombëtare.

Burime konfidenciale nga grupi hetimor pohojnë se Gjonaj pranoi se kishte marrë kërkesë për ndihmë nga Adrian Shatku – një person që SPAK e identifikon si “lidhje direkte familjare dhe politike” e Kryemadhit dhe Metës.

Nga korridoret e telekomit te paratë publike dhe energjia diellore

Por aktiviteti i Gjonajt nuk mbaron me telefoninë.

Në korrik 2024, Këshilli Kombëtar i Territorit i dha leje ndërtimi për një park fotovoltaik me kapacitet 100 MW në Mallakastër për kompaninë Greennat Solar Park Ballsh, ku Gjonaj është zotëruesi real përmes shoqërisë Infotelecom-Albsolar 3.

Ironikisht, ndërkohë që SPAK po hetonte ndikimin politik të përdorur për futjen e UNIFI-t në treg, shteti i jepte të njëjtit person akses të drejtpërdrejtë në burimet natyrore dhe subvencionet e energjisë diellore.

Nuk mbaron me kaq: një tjetër kompani e lidhur me të, Ener Trade, e themeluar në vitin 2018, është ndër përfituesit më të mëdhenj të fondeve publike në sektorin e blerjes së energjisë.

Kjo e bën Marin Gjonajn një nga oligarkët e rinj “të heshtur” që grumbullon kontrata me shtetin në sektorë strategjikë përmes një rrjeti kompleks kompanish.

Kriptomonedhat dhe skandali në Fllakë

Në vitin 2022, policia shqiptare lëshoi një urdhër arresti ndaj Marin Gjonajt, pasi në pronat e tij në Fllakë dhe Shijak u zbuluan ferma ilegale për prodhimin e Bitcoin, me konsum të jashtëzakonshëm energjie dhe shkelje flagrante të legjislacionit fiskal dhe energjetik.

Megjithatë, siç ndodh rëndom në Shqipëri, Gjonaj iu shmang arrestimit, ndërsa disa prej punonjësve të tij u ndaluan përkohësisht.

Aktiviteti i tij në këtë fushë nuk ishte aspak sporadik: Gjonaj ka të regjistruara tre kompani të ndryshme të quajtura “Crypto World” të specializuara në mining të kriptomonedhave, import pajisjesh dhe transaksione dixhitale.

Perandoria e heshtur e Marin Gjonajt

Marin Gjonaj zotëron apo është aksioner në një sërë kompanish që shtrihen nga energjia, teknologjia, ndërtimi, brokerimi, kriptomonedhat e deri tek investimet financiare. Ja disa prej tyre:

• DIGICom – komunikim elektronik
• ProBroker – ndërmjetësim në pasuri të paluajtshme
• ETMT – energji nga burime të rinovueshme
• Crypto World 1, 2 dhe 3 – prodhim i kriptomonedhave
• Gjonaj Group Holdings – investime në aksione dhe tituj borxhi

Ky portofol flet për një biznesmen që nuk ka ndërtuar thjesht një kompani, por një sistem ekonomik paralel, ku ndërthuren aktiviteti real, mbështetja politike dhe përfitimet nga paratë publike.

Çfarë nuk po heton SPAK?

Ndërkohë që SPAK heton lidhjet e Gjonajt me Kryemadhin dhe Shatkun, mbetet e paqartë pse ende nuk ka nisur një hetim të plotë penal ndaj vetë Gjonajt, i cili figuron në disa raste të mëparshme me elementë penalë, përfshirë:

• Abuzime me energjinë elektrike për qëllime minerimi
• Lidhje të dyshimta me operatorë shtetërorë në sektorin energjetik
• Përfitim lejesh për parqe diellore në kohë rekord
• Ndërmjetësime për kompani të huaja përmes ndikimit politik

Konkluzion: Një profil klasik i një oligarku të epokës së korrupsionit institucional

Rasti i Marin Gjonajt është dëshmia më e qartë e mënyrës se si biznesi, politika dhe korrupsioni sistemik ndërthuren në Shqipëri. Ai është një ndër shembujt më të freskët të klientelizmit të sofistikuar, ku njerëzit që qëndrojnë në hije janë shpesh më të fuqishëm se ata që dalin në televizor.

SPAK ka në dorë një nyje të rëndësishme për të zgjidhur: nëse do të ndalet tek Shatku dhe Kryemadhi, apo do të ndjekë rrjedhën e parave dhe kontratave deri tek Marin Gjonaj – oligarku i heshtur që kontrollon një perandori teknologjike, energjetike dhe dixhitale, në zemër të korrupsionit shqiptar.

Ky investigim është pjesë e serisë “Publik Enemy” që ekspozon lidhjet e errëta midis politikës dhe biznesit në Shqipëri.