Arben Malaj
Ndoshta stafet negocuese me BE nuk i kanë bërë akoma memo Ramës se çfarë është në thelb parimi i “subsidiaritetit”.
Për ta ndihmuar që të largohet nga qendrimet antievropiane që cënojnë pavarësinë e qeverisjes vendore, si studiues i integrimit europian, dua t’i kujtoj stafi të tij përgjegjës per ta keshilluar që të mos gaboj, se thelbi i parimit të subsidiaritetit eshte qe vendimet për qeverisjen vendore merren nga bashkitë.
1.Parimi i subsidiaritetit është një nga parimet thelbësore në funksionimin e Bashkimit Europian (BE). Ai është i përcaktuar në Traktatin e Bashkimit Europian dhe ka si qëllim të sigurojë që vendimmarrja të bëhet sa më afër qytetarëve, duke garantuar që kompetencat që nuk janë të nevojshme të ushtrohen nga institucionet e niveleve më të larta (si BE) të përcillen në nivelet më të ulëta (si shtetet anëtare).
Në thelb, parimi i subsidiaritetit thotë se:
1. Niveli më i ulët i përshtatshëm për veprim: Autoritetet e Bashkimit Europian mund të veprojnë vetëm në rastet kur qëllimet e propozuara nuk mund të arrihen në mënyrë të mjaftueshme nga shtetet anëtare, por mund të arrijnë më mirë në nivelin e BE-së.
2. Efiçienca dhe afërsia: Ky parim siguron që vendimet të merren në nivelin më të afërt me qytetarët, duke kontribuar në transparencë dhe përgjegjshmëri. Kjo do të thotë se kur është e mundur, çështjet duhet të zgjidhen në nivele lokale, rajonale ose kombëtare, përpara se të përfshihen institucionet e BE-së.
3. Rëndësia e ndërveprimit: Parimi i subsidiaritetit nxit një marrëdhënie të shëndoshë ndërmjet BE-së dhe shteteve anëtare, ku secili nivel i qeverisjes ka përgjegjësitë e tij të qarta dhe punon në bashkëpunim për të arritur qëllime të përbashkëta.
Ky parim është veçanërisht i rëndësishëm në një union të tillë multikulturor dhe shumëpronar, siç është BE, dhe ndihmon në ruajtjen e diversitetit dhe autonomisë së shteteve anëtare.
Parimi i subsidiaritetit luan një rol të rëndësishëm në mbrojtjen e qeverisjes kombëtare dhe lokale nga ndërhyrjet e institucioneve të Bashkimit Europian (BE) në kompetencat e tyre.
Ky parim siguron se veprimet e BE-së janë të arsyeshme dhe të justifikuara, duke garantuar kështu që kompetencat që nuk kërkojnë një nivel më të lartë veprimi të mbeten në duar të organeve më afër qytetarëve.
Mbrojtja e Qeverisjes Kombëtare dhe Lokale:
1. Kompetencat e rezervuara: Shtetet anëtare kanë kompetenca të rezervuara që nuk mund të preken nga BE, përfshirë ato në fushat e politikës dhe ligjeve që kanë një ndikim të drejtpërdrejtë në jetën e përditshme të qytetarëve (si edukimi, shëndetësia, dhe legjislacioni lokal).
2. Testi i nevojës: Para se të hyjnë në fuqinë e ligjeve hartuar nga BE, duhet të kryhet një analizë për të parë nëse veprimi në nivelin e BE-së është i nevojshëm dhe efektiv. Nëse një masë nuk mund të arrihet më mirë në nivelin kombëtar ose lokal, atëherë ajo mund të implikohet nga BE.
3. Transparenta dhe komunikimi: Shtetet anëtare kanë mundësinë të protestojnë ose të shprehin shqetësime nëse ndjejnë se një veprim i BE-së shkakton ndërhyrje të panevojshme në kompetencat e tyre.
Parimet dhe Kriteret Kryesore të Subsidiaritetit:
1. Proporcionaliteti: Veprimet e BE-së duhet të jenë proporcionale me qëllimin që kërkojnë të arrijnë. Kjo do të thotë se ndërhyrjet nuk duhet të jenë më të mëdha se sa është e nevojshme për të arritur objektivat e përcaktuar.
2. Afërsia: Vendimmarrja duhet të ndodhë në nivelin më të ulët të mundshëm, duke e kthyer besimin dhe fuqinë në duar të autoriteteve lokale dhe kombëtare.
3. Konsultimi: Procesi i vendimmarrjes në BE shpesh përfshin konsultime me palët e prekura, përfshirë qeveritë lokale dhe kombëtare, për të siguruar që shqetësimet dhe nevojat e tyre të merren parasysh.
4. Vlerësimi i ndikimit: BE duhet të kryejë vlerësime të qëndrueshmërisë dhe ndikimit të politikave përpara se të miratojë masa që mund të prekin kompetencat e shteteve anëtare.
Parimi i subsidiaritetit ndihmon në balancimin e pushtetit midis institucioneve të BE-së dhe shteteve anëtare, duke siguruar që autoritetet vendore dhe kombëtare të mbeten të forta dhe të afta për të vepruar në interesin e qytetarëve të tyre.
