Rritja e kostos së jetesës dhe shpresat për përmirësim financiar në 2025
Në një anketë të fundit të kryer nga platforma “Monitor”, situata ekonomike dhe përmirësimi i financave personale rezultuan sfidat kryesore për shumicën e qytetarëve dhe bizneseve në Shqipëri gjatë vitit 2024. Me 504 pjesëmarrës, të dhënat evidentuan një tablo të zymtë: 67% e të anketuarve pohuan se gjendja financiare nuk ishte përmirësuar ose kishte përkeqësuar krahasuar me vitin 2023.
Shqetësimi i Përhershëm: Kostoja e Jetesës
Pothuajse 74% e të anketuarve raportuan se rritja e kostos së jetesës ishte sfida kryesore. Çmimet e produkteve bazë, karburantit dhe shpenzimeve familjare për arsim, shëndetësi dhe banesë përbënin barrën më të madhe për familjet shqiptare. Për 63% të pjesëmarrësve, rritja e çmimeve për produktet bazë ishte shqetësimi më i madh, ndërsa 11% përmendën borxhet familjare si problem të vazhdueshëm.
Gjendja e bizneseve
Ndër bizneset që morën pjesë në anketë, situata paraqitet e ndarë:
• 17.8% deklaruan se do të falimentojnë ose do të reduktojnë aktivitetin gjatë vitit 2025.
• 42% e tyre synojnë të mbajnë stabilitetin e aktiviteteve ekzistuese, ndërsa 29% planifikojnë zgjerim.
Rënia e vazhdueshme e valutave të huaja dhe ndikimet ndërkombëtare si luftërat dhe ndryshimet klimatike kanë rritur pasigurinë e tregut vendas.
Varfëria e përhapur dhe privimet themelore
Sipas INSTAT, mbi 42% e shqiptarëve vuajnë nga forma të rënda varfërie. Mungesa e mundësive për akses në internet, veshje të përshtatshme dhe shpenzime minimale personale mbeten sfida kryesore për një numër të madh të familjeve. Ndërkohë, shpenzimet për rritjen dhe edukimin e fëmijëve janë bërë një barrë e rëndë për shtresën e mesme, duke ndikuar drejtpërdrejt në cilësinë e jetesës.
Optimistët dhe pesimistët për 2025
Pavarësisht sfidave të vitit 2024, rreth 42% e të anketuarve shprehën optimizëm për të ardhmen. Megjithatë, 18% mbeten pesimistë, ndërsa pjesa tjetër mban një qëndrim neutral. Përmirësimi i financave personale dhe kujdesi për shëndetin janë objektivat kryesore për shumicën në 2025, ndërsa sfidat si rritja e çmimeve dhe pasiguria e të ardhurave mbeten në fokus.
A ka shpresë për përmirësim?
Ndërsa ekonomia shqiptare ka shënuar rritje mbi mesataren dekadën e fundit, kjo rritje nuk është reflektuar në cilësinë e jetesës së qytetarëve. Reduktimi i popullsisë, urbanizimi i shpejtë dhe pabarazia në shpërndarjen e burimeve ekonomike janë faktorë kryesorë që pengojnë përmirësimin e situatës.
Sfida për vitin 2025 mbetet e qartë: politika të drejta dhe mbështetje reale për qytetarët dhe bizneset janë të domosdoshme për të përballuar kostot e rritura dhe për të ndërtuar një ekonomi më të drejtë dhe të qëndrueshme.
