Pavarësisht rritjeve të njëpasnjëshme të pagës minimale nga qeveria, Shqipëria vijon të mbetet në fund të renditjes europiane për nivelin e saj, veçanërisht kur llogaritet fuqia blerëse reale. Kjo tregon se rritjet nominale nuk janë përkthyer në përmirësim të mirëqenies për qytetarët, por kanë qenë kryesisht një efekt artificial, më shumë statistikor sesa real.
Sipas të dhënave më të fundit të Eurostat për gjashtëmujorin e parë të vitit 2025, paga minimale në Shqipëri është regjistruar në 407 euro. Në prill të vitit 2023, qeveria rriti pagën bruto minimale në 40,000 lekë, e cila në atë kohë vlente rreth 376 euro. Megjithatë, kjo vlerë në euro është rritur jo si pasojë e ndonjë politike të qëndrueshme ekonomike, por për shkak të zhvlerësimit të euros ndaj lekut, një fenomen që ka ndikuar kryesisht eksportuesit dhe bizneset që operojnë me valutë të huaj.
Rritja e pagës minimale: realitet apo iluzion?
1. Rritja nominale vs. fuqia blerëse
Edhe pse paga minimale është rritur në vlerë absolute, fuqia blerëse e qytetarëve nuk është përmirësuar në të njëjtën masë. Kjo për shkak se çmimet e mallrave dhe shërbimeve bazë janë rritur, duke e bërë jetën më të shtrenjtë dhe duke përthithur çdo rritje pagash.
2. Zhvlerësimi i euros dhe ndikimi në pagat e shqiptarëve
Vlera e pagës në euro mund të duket më e lartë për shkak të forcimit artificial të lekut, por kjo nuk do të thotë se qytetarët shqiptarë kanë më shumë fuqi blerëse. Përkundrazi, shumë sektorë ekonomikë, veçanërisht ata që mbështeten në eksport, janë goditur rëndë, duke çuar në ngadalësim të investimeve dhe ulje të mundësive për rritje reale të pagave.
3. Krahasimi me rajonin dhe Europën
Shqipëria vijon të mbetet në vendin e fundit në Europë për pagën minimale, duke humbur terren përballë vendeve si Maqedonia e Veriut (490 euro), Serbia (450 euro) dhe Mali i Zi (532 euro). Kjo tregon se vendi nuk ka arritur të zhvillojë mekanizma të qëndrueshëm për rritjen e të ardhurave të qytetarëve.
A ka një zgjidhje afatgjatë?
• Politikat e rritjes ekonomike duhet të bazohen te produktiviteti dhe jo vetëm në ndërhyrje administrative. Një rritje e qëndrueshme e pagave vjen nga rritja e investimeve, zhvillimi i sektorëve prodhues dhe rritja e eksporteve, jo nga vendime qeveritare me efekt të përkohshëm.
• Inflacioni dhe kostoja e jetesës duhet të jenë prioritet. Nëse pagat rriten me 10% dhe çmimet me 15%, fuqia blerëse bie, pavarësisht shifrave të bukura në statistika.
• Rritja e pagës minimale duhet të shoqërohet me ulje taksash dhe mbështetje për bizneset. Në të kundërt, rritja e detyruar e pagave për bizneset private mund të çojë në rritje të papunësisë ose në rritje çmimesh, duke anuluar efektin pozitiv të politikave të tilla.
