Si duhet ta lexojmë reagimin e SHBA për zgjedhjet?

Bledian Koka

Krahasurar me atë që ndodhi pas zgjedhjeve të vitit 2021, reagimi i ish Ambasadores Yuri Kim e më pas edhe e vetë ish Sekretarit Anthony Blinken që përshëndetën zgjedhjet, dhe certifikuan rezultatin duke uruar direkt Edi Ramën si kryeministër, kjo deklaratë e sotmja ka plot mesazhe brenda!

Reagimi i Ambasadës së SHBA në Tiranë është e kujdesshme dhe diplomatike, siç duhet te jetë zakonisht në këto raste. Le ta analizojmë më në thellësi:

Çfarë thotë konkretisht deklarata?

‘Urojmë popullin e Shqipërisë për zgjedhjet parlamentare dhe presim të vazhdojmë partneritetin tonë të ngushtë me Shqipërinë.’

Çfarë nënkupton kjo deklaratë?

1. Urim, jo vlerësim teknik: Ambasada uron popullin shqiptar për procesin zgjedhor, por nuk shprehet qartësisht për standardet apo integritetin e zgjedhjeve. Nuk thuhet as që zgjedhjet ishin të lira dhe të ndershme, as që kishin probleme-pra nuk është një ‘certifikim’ i procesit.

2. Partneriteti si konstante politike: Pavarësisht se kush fiton zgjedhjet, SHBA thekson vazhdimësinë e marrëdhënieve me Shqipërinë si shtet dhe aleat në NATO. Kjo është një formë stabiliteti diplomatik dhe jo domosdoshmërisht një shenjë vlerësimi për procesin.

3. Nuk përmendet rezultati apo ndonjë parti: Kjo është tipike për të shmangur çdo interpretim se SHBA po mbështet apo njeh një palë të caktuar. Kjo e bën deklaratën neutrale politikisht.

Por a përbën kjo një njohje të procesit zgjedhor?

Jo në mënyrë të plotë apo të drejtpërdrejtë. Është më shumë një njohje faktike që zgjedhjet janë mbajtur dhe që një proces ka ndodhur, jo domosdoshmërisht një njohje normative (që ishte i drejtë, i rregullt, demokratik).

Zakonisht, SHBA dhe aktorë ndërkombëtarë presin raportin paraprak të OSBE/ODIHR për të dhënë komente më të qarta mbi cilësinë e zgjedhjeve.

P.S…Deklarata është diplomatike dhe neutrale. Nuk përmban një vlerësim të drejtpërdrejtë të procesit zgjedhor. Është një shenjë e vazhdimësisë së marrëdhënieve, jo patjetër një ‘certifikim’ i rezultatit apo standardeve zgjedhore!