Naim Noka

Rasti i fundit që përfshin Martin Manen dhe babain e tij, oligarkun Samir Mane, është një tjetër kapitull i errët në librin e pafund të padrejtësive në Shqipëri. Një aksident automobilistik, një drejtues i dehur që largohet nga vendi i ngjarjes dhe një përpjekje e qartë për të manipuluar sistemin e drejtësisë – kjo është përmbledhja e kësaj historie që na kujton pse shteti shqiptar vazhdon të jetë peng i oligarkëve dhe i lidhjeve të tyre të paprekshme me pushtetin.

Një aksident, një skandal, dhe një sistem i nënshtruar

Në çdo vend normal, një aksident që përfshin një individ të dehur, largimin nga vendi i ngjarjes dhe dëmtimin e rëndë të një punonjësi policie do të ishte një çështje e ndjekur me seriozitet maksimal nga drejtësia. Por jo në Shqipëri. Martin Mane, djali i një prej njerëzve më të fuqishëm të vendit, kaloi vetëm disa orë në qeli përpara se ndikimi i babait të tij të garantonte lirimin. Në këtë rast, nuk flasim thjesht për një ndërhyrje; flasim për një rrjet manipulativ që përdor fuqinë ekonomike, mediat dhe lidhjet politike për të devijuar drejtësinë.

Mediat, armët private të oligarkut

Pas aksidentit, portalet dhe mediat që kontrollohen nga Samir Mane nisën një sulm të koordinuar ndaj kreut të Policisë së Shtetit. Kjo strategji është një manual i njohur për oligarkët shqiptarë: shpërqendro vëmendjen, fajëso institucionet dhe krijo një narrativë ku ti del si viktimë. Sulmet ishin një përpjekje për të devijuar diskutimin nga përgjegjësia e Martin Manes dhe për të krijuar përshtypjen e një sistemi të ashpër dhe të padrejtë që persekuton “të pafajshmit”. Në fakt, sistemi është i  tëri i përkulur dhe në shërbim lepepeqe  ndaj  Oligarkëve.

Një polic i lënë në mëshirë të fatit

Ndërkohë, punonjësi i policisë Azbi Spahiu, që u hodh nga lartësia dhe pësoi dëmtime të rënda, është një simbol i vuajtjes së qytetarit të zakonshëm përballë pabarazisë ekstreme edhe pse zbatoi ligjin me korrektësi si efektiv policie. Ai ishte në vendin e gabuar, me personinne gabuar, me kolegë tradhëtarë, me prokurorin e gabuar dhe shpëtimin e gjeti tek hedhja drejt vdekjes. Ndërsa Martin Mane shijon lirinë falë ndikimit të babait të tij, Spahiu kalon një krizë psikologjike dhe lëngon në spital. Ky është një tregues se si sistemi shqiptar i drejtësisë dhe shtetit i braktis ata që duhet të mbrojë.

Oligarkët si “mbretër” të shtetit

Rasti i Samir Manes dhe familjes së tij është një përmbledhje  e shthurjes totale  të shtetit shqiptar. Samir Mane, si një nga njerëzit më të pasur dhe më të fuqishëm të vendit, është simbol i asaj që ndodh kur ligji shndërrohet në një mall që mund të blihet. Nga kontrolli i mediave deri te ndikimi në sistemin gjyqësor dhe atë policor, Mane përfaqëson një kategori njerëzish që e shohin shtetin si një platformë private si shpk, për të mbrojtur interesat e tyre personale.

Një paralajmërim për drejtësinë

Rasti i Martin Manes është një provë e gjallë e nevojës urgjente për reforma të thella në drejtësi dhe për të kufizuar fuqinë e oligarkëve në Shqipëri. Nëse shteti shqiptar dëshiron të rifitojë besimin e qytetarëve të tij, ai duhet të veprojë pa frikë ndaj njerëzve si Samir Mane. Drejtësia nuk mund të mbetet një vegël në duart e të pasurve, ndërsa qytetarët e zakonshëm vuajnë pasojat e një sistemi të kalbur.

Ky skandal duhet të shërbejë si një pikë kthese për shoqërinë shqiptare. Nuk mund të ketë drejtësi të vërtetë derisa oligarkët të ndalojnë së shkeluri ligjin dhe së përdoruri shtetin për të mbrojtur interesat e tyre. Shqipëria boll ka Ramën mbret në kurriz nuk ka nevojë edhe për lukuninë e mbretërucëve  oligarkë; ajo ka nevojë për drejtësi dhe barazi para ligjit. Dhe koha për të vepruar është tani.