Një panoramë e kapjes së shtetit dhe heshtjes së opozitës
Fundviti 2024 ka sjellë një tjetër seri triumfesh për biznesmenin Bashkim Ulaj, i cili vazhdon të jetë një nga përfituesit kryesorë të skemave koncesionare dhe projekteve të mëdha qeveritare. Me vendime të shpejta dhe pa shumë debat publik, qeveria Rama miratoi dy projekte madhore që e vendosin Ulajn dhe kompanitë e tij në qendër të ekonomisë publike shqiptare: ndërtimin e segmentit rrugor Milot-Thumanë përmes një kontrate 44.6 milionë euro dhe statusin “investitor strategjik” për një resort luksoz në Velipojë.
Ajo që e bën këtë situatë edhe më shqetësuese është heshtja e opozitës. Por sot, përfshirja e
Për herë të parë në dekada, Bashkim Ulaj po feston pa pengesa, duke përfituar nga një situatë ku politika dhe biznesi duken të ndërthurura në mënyrë të pandashme.
Një model i vazhdueshëm i klientelizmit
Kontrata për ndërtimin e segmentit Milot-Thumanë nuk është thjesht një investim publik, por një tjetër shembull i modelit klientelist që ka mbërthyer ekonominë shqiptare. Ulaj dhe kompanitë e tij do të përfitojnë jo vetëm nga ndërtimi, por edhe nga menaxhimi i kësaj rruge për 35 vjet, me tarifa që do të paguhen nga qytetarët. Ky është një model i njohur: privatizimi i fitimeve dhe socializimi i kostove.
Jo më pak shqetësues është edhe projekti i resortit turistik në Velipojë, i cili përfshin 147 hektarë tokë të dhënë me lehtësira fiskale dhe status të veçantë. Ndërkohë që qytetarët përballen me çmime të larta dhe mungesë investimesh në shërbimet bazike, një grup i vogël biznesmenësh si Ulaj vazhdon të përfitojë privilegje të jashtëzakonshme nga pushteti qeveritar.
Heshtja e opozitës dhe kapja e institucioneve
Një ndër aspektet më të habitshme të kësaj historie është mungesa totale e reagimit nga opozita. Në të shkuarën, figura si Sali Berisha kanë akuzuar Ulajn për lidhje klienteliste me qeverinë, por sot, heshtja e tij flet shumë. Përtej akuzave të ndërsjella mes qeverisë dhe opozitës, fakti që një nga biznesmenët më të favorizuar të dekadës së fundit po përfiton pa asnjë pengesë, është tregues i qartë i një marrëveshjeje të heshtur mes elitave politike dhe ekonomike.
Protestat e injoruara dhe pasojat për qytetarët
Ndërsa qeveria dhe bizneset e saj të preferuara shohin fitime të mëdha, qytetarët po mbajnë barrën e këtyre projekteve. Banorët e Roskovecit kanë protestuar për ndërtimin e termocentralit të ri nga një kompani ku Ulaj është aksioner, duke paralajmëruar për dëme mjedisore dhe shëndetësore. Po ashtu, kalimi me pagesë në autostradën Adriatiko-Joniane është një tjetër barrë financiare që do të rëndojë mbi qytetarët.
Kush paguan për luksin e një pakice?
Ndërsa Shqipëria mbetet një nga vendet me standardin më të ulët të jetesës në Evropë, projekte si këto vetëm sa thellojnë pabarazinë sociale dhe ekonomike. Ndërkohë që miliardat derdhen për rrugë dhe resorte, spitalet mbeten të pajisura dobët, shkollat e rrënuara dhe emigracioni masiv vazhdon.
Një reflektim i domosdoshëm për 2025
Kjo histori nuk është vetëm për Bashkim Ulajn, por për mënyrën si po qeveriset vendi. Shqipëria nuk mund të ecë përpara duke lejuar që interesat private të mbizotërojnë mbi ato publike. Zgjedhjet e 2025 do të jenë një mundësi për të reflektuar mbi këtë model të dështuar dhe për të kërkuar llogaridhënie nga të gjithë ata që kanë bashkëpunuar për të kapur shtetin.
Nëse kjo situatë nuk ndryshon, Shqipëria rrezikon të mbetet një vend ku privilegjet janë për një pakicë të zgjedhur, ndërsa shumica përballet me mungesën e perspektivës dhe një të ardhme gjithnjë e më të pasigurt.