Një vendim i fundit i Komisionit të Prokurimit Publik (KPP) ka hedhur dritë mbi një skemë të dyshuar manipulimi në tenderat e zhvilluar nga Bashkia e Tiranës, duke ngritur pikëpyetje serioze mbi procesin e prokurimit dhe përdorimin e fondeve publike. Në qendër të akuzave qëndron favorizimi i dukshëm i kompanisë telefonike “One”, e cila ka fituar një sërë tenderash nga institucioni i drejtuar nga kryebashkiaku Erion Veliaj.
Një Tender “i paracaktuar” për “One”
Në korrik të vitit 2024, Bashkia e Tiranës shpalli një tender me objekt “Shërbim për infrastrukturë të dedikuar optike dhe shërbime data” me një fond limit prej 74 milionë lekësh të reja. Tenderi tërhoqi interesin e gjashtë kompanive, por pesë prej tyre, përfshirë “Vodafone Albania” dhe “MC Networking”, u skualifikuan për mosplotësim kriteresh. Fitues mbeti vetëm “One Albania”.
Sipas dokumenteve të tenderit, Bashkia kishte vendosur një kriter specifik që operatorët ofertues të kishin një certifikatë të lëshuar nga AKEP për “shërbimin e internetit nëpërmjet kartave SIM”, edhe pse ky shërbim përfaqësonte vetëm 2% të objektit të kontratës. Kjo kërkesë praktikisht skualifikoi shumicën e operatorëve, pasi vetëm “One” dhe “Vodafone Albania” posedonin një licencë kombëtare nga AKEP për këtë shërbim.
Komisioni i Prokurimit Publik, duke shqyrtuar ankesën e paraqitur nga “MC Networking”, gjeti se kërkesa për këtë certifikatë ishte jo vetëm e panevojshme, por edhe e pabazuar ligjërisht, pasi AKEP konfirmoi se nuk ekziston një certifikatë e tillë. Kjo ngre dyshime për qëllimin e vendosjes së këtij kriteri, i cili duket se ishte dizajnuar për të favorizuar një operator të caktuar.
Komisioni i Prokurimit Publik, duke shqyrtuar ankesën e paraqitur nga “MC Networking”, gjeti se kërkesa për këtë certifikatë ishte jo vetëm e panevojshme, por edhe e pabazuar ligjërisht, pasi AKEP konfirmoi se nuk ekziston një certifikatë e tillë. Kjo ngre dyshime për qëllimin e vendosjes së këtij kriteri, i cili duket se ishte dizajnuar për të favorizuar një operator të caktuar.Manipulimi përmes dokumentacionit
“Vodafone Albania” u skualifikua për mungesë dokumentacioni, ndërsa “MC Networking”, e cila kishte paraqitur ofertën më të ulët, u eliminua sepse përdorte karta SIM të një operatori maqedonas. Bazuar në marrëveshjen rajonale “Free Roaming”, përdorimi i këtyre kartave është i ligjshëm dhe pa kosto shtesë në Shqipëri. Megjithatë, Bashkia e Tiranës i qëndroi vendimit për skualifikim, duke insistuar në përmbushjen e një kriteri që praktikisht nuk ekziston.
KPP vendosi në favor të “MC Networking”, duke urdhëruar Bashkinë e Tiranës ta rikualifikojë dhe ta shpallë fitues të tenderit. Ky vendim i KPP zbulon jo vetëm një shkelje të rëndë në procesin e prokurimit, por edhe një model të përsëritur të favorizimit të “One” në tenderat publikë.
Zbulimi i “skemës”
Për të sqaruar situatën, Komisioni i Prokurimit Publik i drejtohet Autoritetit të Komunikimeve Elektronike e Postare (AKEP) për një qëndrim më të specializuar.
AKEP-i konfirmon se nuk lëshon “Çertifikatë/Autorizim me emërtimin ‘Shërbim data nëpërmjet SIM CARD”, siç ishte përcaktuar në dokumentat e tenderit të Bashkisë, por vetëm Çertifikatë të Konfirmimit të Njoftimit për ‘shërbim transmetimi të të dhënave’”, të cilën e kishte dorëzuar operatori i skualifikuar.
Po ashtu, AKEP-i konfirmon se “bazuar në ligjin Ligjit 9918/2008, i ndryshuar, operatorët celulare vendas (“One” dhe “Vodafone”), janë të detyruar të lejonë shërbimet roaming për pajtimtarët e operatorëve celularë të Maqedonisë së Veriut dhe të çdo shteti jetër, të identifikuar nëpërmjet SIM card të operatorëve të huaj”.
Bazuar mbi këtë përgjigje, Komisioni i Prokurimit Publik vendosi të pranojë kërkesën e “MC Networking”, duke kërkuar nga Bashkia e Tiranës që ta kualifikojë në tender dhe, rrjedhimisht, ta shpallë fitues, si ofertuesi me vlerë më të vogël.
Një histori skandalesh
Kjo nuk është hera e parë që “One” lidhet me favorizime nga Bashkia e Tiranës. Në janar të vitit 2024, “One” fitoi një tjetër tender me vlerë 40 milionë lekë për monitorimin e trafikut urban, ndërsa “Vodafone Albania” u skualifikua për të njëjtat arsye të mungesës së dokumentacionit.
Këto raste tregojnë për një model të përsëritur të eliminimit të konkurrencës së lirë dhe të favorizimit të një operatori të vetëm. Praktika të tilla jo vetëm që dëmtojnë integritetin e procesit të prokurimit publik, por krijojnë një sistem të centralizuar ku tenderat kthehen në instrumenta për përfitime të paracaktuara.
Lidhjet mes bashkisë dhe “One”
Favorizimet e vazhdueshme ndaj “One” ngrejnë dyshime për marrëdhënie të afërta mes kompanisë dhe Bashkisë së Tiranës. A është ky një rast i izoluar i abuzimit me pushtetin apo pjesë e një modeli më të gjerë? Përgjigjet për këtë pyetje kërkojnë një hetim të thelluar nga institucionet përkatëse, përfshirë SPAK-un.
Kjo ngjarje është një tjetër shembull se si transparenca dhe llogaridhënia mbeten sfida të mëdha për institucionet publike në Shqipëri. Ndërsa KPP ka bërë një hap përpara duke zbuluar këtë skemë, është e domosdoshme që të merren masa konkrete për të parandaluar përsëritjen e këtyre rasteve dhe për të mbrojtur interesin publik.
