Flamur Vezaj
Interesi publik? Hajde argument, hajde! Në vend që të diskutojmë për cenimin e gazetarisë dhe të drejtës për të mbrojtur burimet, Gjykata Kushtetuese na paska hallin nëse shkrimet e gazetarit Elton Qyno ishin apo nuk ishin “në interes të publikut”. Ndërkohë, nuk kanë asnjë problem me faktin që një gazetari i sekuestruan telefonin, i kontrolluan shtëpinë dhe makinën, dhe e mbajtën orë të tëra në SPAK—për çfarë? Që të zbulojë burimin e informacionit!
Por prisni, historia bëhet edhe më qesharake: tani prokurorët e SPAK nuk janë vetëm hetues, por edhe ekspertë të medias! Ata vendosin se cili shkrim i një gazetari është në interes publik dhe cili jo. Me çfarë eksperience? Me çfarë cilësie? Me çfarë standardi? Apo thjesht sipas qejfit të tyre dhe sipas emrit që del në shkrim? Sipas kësaj logjike, para se të botojë një artikull, një gazetar duhet të pyesë SPAK-un:
“A është ky lajm në interes publik?”
“A e konsideroni këtë shkrim investigativ?”
“Mos më arrestoni, më parë doja të merrja miratimin tuaj!”
Madje, sipas SPAK, gazetari duhet edhe të dërgojë një SMS ku t’u tregojë burimin: “Përshëndetje, kam një informacion konfidencial, ju lutem shkoni arrestoni personin që ma dha!” Ky standard është për të vënë kujën!
Dhe ndërkohë që prokurorët luajnë rolin e kryeredaktorit të medias, ata harrojnë detyrën e tyre bazë: të hetojnë si duhet. Sepse këtu kemi një rast ku prokurorët e SPAK-ut, të cilëve u rrjedhin sekretet hetimore, vendosin të hetojnë… veten e tyre! Për 8 muaj rresht, të njëjtët prokurorë që duhej të ishin nën hetim, hapën një procedim penal, sekuestruan pajisjet e një gazetari dhe, me seriozitet të madh, na thanë se “hetimet janë kryer edhe ndaj vetes”. Domethënë, sekuestruan telefonat e tyre, kontrolluan shtëpitë e tyre, e ndoshta edhe morën në pyetje veten para pasqyrës!
Dhe Gjykata Kushtetuese, në vend që të pyesë:
– A është normale që një prokuror të hetojë veten?
– A janë hetuar realisht këta prokurorë apo thjesht po bëjnë show?
– Si mundet që një hetim ndaj një gazetari të ndodhë brenda 24 orëve, ndërsa për veten e tyre u deshën 8 muaj?
… ata pyesin nëse shkrimi i Qynos ishte në interes publik apo jo. Sikur ky të ishte problemi kryesor këtu!
Në këtë rast, nuk kemi vetëm një shkelje të të drejtave të gazetarit, por një precedent të rrezikshëm: çdokush që publikon informacione të pakëndshme për SPAK-un, mund të zgjohet një ditë me hetuesit në derë. Ndërsa ata që duhet të jenë realisht nën hetim, vazhdojnë të hetojnë veten—dhe, çuditërisht, del që s’kanë bërë asgjë të gabuar!
Nëse Gjykata Kushtetuese e pranon këtë logjikë, atëherë e vetmja shpresë mbetet Strasburgu. Deri atëherë, gazetarët duhet të mësohen me një realitet të ri: në Shqipëri, burimi i informacionit nuk mbrohet nga ligji, por nga fakti nëse prokurorët kanë humor të mirë apo jo atë ditë.
P.S. Po përfaqësuesi i OPDAT-it, çfarë donte në seancën gjyqësore kur nuk kuptonte shqip!? Ishte si i dërguari i Dumanit apo i Ambasadës?
